ملیت :  ایرانی   -  قرن : 13 منبع : فرهنگ فارسی معین (جلد پنجم)
(1344 -1281 ق)، شاعر، متخلص به ادیب. در نیشابور دیده به جهان گشود و در چهار سالگى بر اثر بیمارى آبله بینایى چشم راست و قسمتى از چشم چپ خود را از دست داد. علوم مقدماتى را در همان شهر آموخت. سپس براى ادامه‏ى تحصیل به مشهد رفت و در آنجا علوم ادبى و شعر و لغت عربى را آموخت. پس از احاطه بر ادبیات و شعر عرب، به مدت چهل و سه سال در مشهد در مدارس خیرات‏خان، فاضل‏خان و نواب به تدریس پرداخت. از شاگردان برجسته‏ى وى استاد بدیع‏الزمان فروزانفر بود. وى علاوه بر فنون ادبى از علوم ریاضى و نجوم و فقه و اصول نیز بهره داشت. در شعر ابتدا پیرو قاآنى بود و سپس شیوه‏ى خراسانى را برگزید. به دو زبان عربى و فارسى شعر مى‏گفت. در مشهد درگذشت و در دارالسیاده دفن شد. «دیوان» اشعارش به نام «لئالى مكنون» به چاپ رسیده است. همچنین رساله‏اى در «جمع بین عروض فارسى و عربى»؛ رساله‏اى در «شرح معلقات سبعه» و چند جزوه در تلخیص «شرح خطیب تبریزى بر حماسه‏ى ابوتمام» نوشته است.[1] عبدالجواد بن (ملا) عباس (و. نیشابور 1281 ه.ق./ 1242 ه.ش.- ف. 1344 ه.ق./ 1305 ه.ش.) یك چشم وى به چهار سالگى بر اثر آبله كور شد. وى تا 16 سالگى در نیشابور به خواندن مقدمات مشغول بود، سپس به مشهد رهسپار شد و نخست در مدرسه خیرات خانى و بعد در مدرسه فاضل‏خان و مدرسه نواب منزل اختیار كرد و فنون و ادبى را فراگرفت و بیشتر اوقات را در مطالعه كتب ادبى عرب مى‏گذرانید. از آثار او چیزى به طبع نرسیده. رساله‏اى در جمع بین عروض فارسى و عربى و رساله‏اى در شرح معلقات سبع و چند جزوه در تلخیص شرح خطیب تبریزى بر حماسه ابوتمام نوشته. ادیب تا پایان عمر مجرد زیست و مالى نیندوخت و گروهى از ادباى معاصر تربیت یافته اویند. در شعر نخست پیرو قاآنى بود و بعد شیوه خراسانى را اختیار كرد. به فارسى و عربى شعر مى‏گفت. قریب 6000 بیت از اشعارش را جمع كرده‏اند. عبدالجواد از معاریف ادباى عصر حاضر بوده شرح حال او را در آغاز دیوانش كه مطبوع است و در برخى از كتب و مجلات دیگر چاپ شده است . وى در سال 1281 ق در نیشابور متولد شده مقدمات عربى را همانجا تكمیل و در سال 1297 ق به مشهد آمده و در مدرسه نواب مشغول به تحصیل و تدریس گردیده و با اینكه یك چشمش در اثر بیمارى آبله از دست رفته و از چشم دیگر هم به زحمت استفاده مى‏كرده و مطالعات عمیق داشته و دقیقه‏اى بیكار نبوده و جز با معدودى از آشنایان با دیگرى مراوده نداشته و با مناعت طبع زندگى مى‏كرد و متجاوز از چهل سال به تدریس اشتغال داشت تا در 15 ذیقعده كه خود مكرر مى‏گفت در ذیقعده وفات خواهم یافت در سال 1344 ق درگذشت و در دارالسیاده مدفون شد شیخ احمد بهار متوفى 1366 در تاریخش به دو مصرع گفت. دور ادب نپرورد بهر ادیب تالى جاى ادیب خالى جاى ادیب خالى
فعالیت ها : : مشاهیر / عالمان و دانشمندان / ادبیات و کتاب